Het mysterie van de oogtegels
Het mysterie
Meer dan 500 jaar geleden werden ze gemaakt: de oogtegels. Zelfs nu blijven ze een mysterie. Want waar lagen ze precies? En wat betekenden ze?
Hendrik & Mencía
Dit is wat we wél weten. De oogtegels werden begin 1500 geleden gemaakt voor het Kasteel van Breda. Dat was toen in bezit van Hendrik III van Nassau. Samen met zijn vrouw Mencía de Mendoza veranderde hij het oude kasteel in een schitterend paleis.
Locatie
We weten niet precies waar de oogtegelvloer heeft gelegen. Misschien in de grote zaal waar de Nassaus gasten ontvingen en feesten gaven. Maar dan zouden er heel veel oogtegels gemaakt moeten zijn. Een open galerij aan de voor- of achterkant lijkt de meest waarschijnlijke plek.
De ogen
In het midden van elke tegel staat een oog. Maar waarom? Wat wilden Hendrik en Mencía daarmee zeggen? Ook dat weten we niet. Had het iets te maken met hun geloof of wilden ze indruk maken op hun gasten?
Rechtvaardig bestuur
Misschien gaan de oogtegels over rechtvaardig bestuur. Je neemt betere beslissingen als je veel om je heen kijkt of veel mensen mee laat kijken. Tegenwoordig denk je dan ook aan openbaarheid en controle, maar daar werd toen nog heel anders over gedacht.
Kleur
De oogtegels zijn helemaal uniek. Je vindt ze nergens anders dan in Breda. Blauw en geel zijn de kleuren van het wapen van de familie Nassau.
Sloop en KMA
Het Kasteel was al behoorlijk vervallen toen koning Willem I in 1826 besloot om daar de Koninklijke Militaire Academie te vestigen. Bij de verbouwing werd de oogtegelvloer gesloopt en als puin begraven. Maar enkele tegels zijn bewaard gebleven. Die kun je zien in de vaste tentoonstelling 'De Nassaus van Breda' in Stedelijk Museum Breda.
Blind Floor
De Spaanse kunstenaar Javier de Riba heeft zich door de oogtegels laten inspireren. Hij maakte in opdracht van Blind Walls Gallery een nieuw ontwerp voor een tegelvloer op het Kasteelplein in Breda. In juni 2023 bracht hij samen met vrijwilligers het patroon aan. Daarnaast was het plein twee weken lang het podium voor allerlei activiteiten. Bekijk hier hoe dat eruit zag!